Çölyak hastaları gluten içeren yiyecekler yediğinde yaygın olarak karın ağrısı, şişkinlik, ishal gibi belirtiler yaşarlar. En yaygın genetik bağırsak hastalığıdır ve kronik bir rahatsızlıktır. Çölyak hastalığının tek tedavisi ömür boyu glutensiz diyettir.
Çölyak hastalığı, gluten içeren yiyeceklerin tüketimiyle ince bağırsaktaki hücrelerin zarar görmesidir. Besin emiliminin bozulduğu ve buna bağlı olarak birçok hastalığın da tetiklendiği çölyak hastalığı, genetik ve kronik bir rahatsızlıktır. Bebeklikten yetişkinliğe kadar her yaşta ortaya çıkabilecek olan çölyak hastalığında, teşhis konulan kişilerin arpa, buğday ve çavdar gibi gluten içeren gıdalardan uzak durması gerekir.
Arpa, buğday, çavdar gibi tahılların içerisinde bulunan gluten adlı proteine karşı ince bağırsakta oluşan alerji ve hassasiyet çölyak hastalığı olarak adlandırılır. Genetik faktörlerin yanı sıra çölyak teşhisi konulan bazı hastalarda gebelik, doğum, stres ve viral enfeksiyonlardan dolayı da hastalığın ortaya çıktığı ya da tetiklendiği görülmüştür.
- Gluten içeren tahıllar: Buğday, arpa, çavdar, yulaf
- Gluten içermeyen tahıllar/tohumlar: Pirinç, mısır, karabuğday, sorgum, kinoa, chia tohumu, amaranth
- Gluten bir tahıl proteinidir.
- Gluten, hamurda gaz tutan duvar görevi yapar ve elastikiyet kazandırır. Bundan dolayı glutensiz ürünler daha sıkı, sert yapıdadır.
Glutensiz beslenme son zamanların en trend akımı oldu. Ancak gluteni elimine etmenizi gerektiren bir hassasiyetiniz yoksa eğer glutensiz beslenme daha sağlıklı değildir.
- Glutensiz ürünlere sağlıklı olduğu için yöneliyorsanız eğer etiketlerini okumaya dikkat etmek gerekmektedir. İçeriğinde eklenti şeker veya fazla yağ yok diye düşünülmemelidir. Örneğin market raflarındaki glutensiz bir krakerde çoğunlukla mısır unu, pirinç unu, pirinç nişastası kullanılıyor.
- Çölyak hastalığı belirtilerini gösteren kişilerin gastroenteroloji doktoruna başvurmalıdır. Gerekli testler ile tanı konulduktan sonra ise hastanın diyetisyene başvurması ve verilen çölyak hastalığı yemek listesi üzerinden beslenme programını düzenlemesi gerekir.
